Essays
Van 1979 tot nu schreef ik een 400-tal artikels en essays, hoofdzakelijk over moderne literatuur, die onder meer
werden gepubliceerd in:
Het Nieuw Vlaams Tijdschrift; Dietsche Warande & Belfort; Restant; Kreatief; De Vlaamse Gids; Ons Erfdeel;
Kritisch Literatuur Lexicon; Literatuur; Boekengids; De Standaard der Letteren; Kunst en Cultuur. Als columnist
werkte ik een tweetal jaar mee aan het Radio 3-programma (nu Klara) 'Drieklank'. Hieronder vindt u twee
publicaties in boekvorm over de Nederlandse auteur Willem Frederik Hermans.
Willem Frederik Hermans en Ludwig
Wittgenstein
In deze studie gaat de aandacht in hoofdzaak uit naar de overeenkomsten tussen
Willem Frederik Hermans' (1921) en Ludwig Wittgensteins (1889-1951) visie op de
relatie tussen taal, denken en wereld. Hierbij worden enkele werken van Hermans
van vóórr en omtrent 1949 besproken, en enkele van na deze datum. Dit is immers
het jaar waarin Hermans voor het eerst kennis maakte met een filosofisch geschrift
van Wittgenstein, namelijk de Tractatus logico-philosophicus. Uit de analyse van
verhalen en romans komt duidelijk naar voren dat Hermans in zijn werk al heel vroeg
was begaan met levensvormen en taalspelen, al waren deze begrippen hem
aanvankelijk nog onbekend. Het is echter een misvatting te veronderstellen, zoals
sommige interpretatoren hebben gedaan, dat Hermans' proza een daadwerkelijke en
bewuste anticipatie is geweest op de taalspelentheorie die door Wittgenstein werd
uitgewerkt, en die pas in 1953 (postuum) werd gepubliceerd in de Philosophische
Untersuchungen. Eerder dan van een anticipatie moet er bij Hermans sprake zijn van
een praktische uitwerking van de zeer theoretische Tractatus-filosofie, waardoor hij
bijna automatisch in de taalspelenproblematiek terecht moest komen.
© Koen Vermeiren - Alle rechten voorbehouden